Waar verhalen over extra-curriculaire activiteiten en excellentie trajecten dagelijks door het Onderwijscentrum galmen, heerst er een grote stilte rondom problemen waar studenten dagelijks mee worstelen. Je studie met gemak doorlopen lijkt de standaard en herkansingen of twijfel over je studiekeuze zijn een verboden woord. Dit kan én moet anders en daarom is de rubriek ‘Studentenstruggles’ in het leven geroepen. Hierin doen professionals, ervaringsdeskundigen en studenten maandelijks hun verhaal over zaken waar zij veel ervaring mee hebben of zelf mee hebben geworsteld. Deze maand: Laura van Rooijen, bachelor student Geneeskunde, met een openhartig verhaal over het verlies van haar ex-vriend en zijn depressie.
'Wil je jezelf voorstellen en vertellen wat jouw verhaal is?'
'Mijn naam is Laura, ik ben 21 jaar en ik studeer geneeskunde. Afgelopen januari heeft mijn ex-vriend zelfmoord gepleegd. Hij was daarvoor al langere tijd depressief. Dat was al zo toen ik hem leerde kennen en het nam eigenlijk steeds meer toe. Niet dat de depressie toenam maar je leert elkaar steeds beter kennen waardoor zulke dingen meer aan bod komen. In die periode zijn er een aantal onsuccesvolle pogingen geweest en eind januari was er dan helaas een succesvolle poging.'
'Hoe was het om een vriend te hebben die depressief is?'
'Daar is geen goed woord voor. Het was lastig. Er waren best veel moeilijke momenten, maar het definieerde onze relatie zeker niet. Ondanks dat hij heel depressief was, hebben we heel veel mooie momenten gehad samen. Alleen speelt de depressie natuurlijk wel een rol in je relatie.'
'Wanneer is het uitgegaan?'
'3 maanden voor zijn zelfmoord is het uitgegaan. In die periode hebben we veel contact gehad. Zoiets laat je niet los. In mijn optiek kan je ook niet zomaar stoppen met houden van iemand. Het blijft je beste maatje en je blijft altijd bezorgd. We hadden dus ook dagelijks contact.'
'Was Sander open over zijn depressie? Hoe denk je dat de taboesfeer vermindert kan worden?'
'Sander zelf was er niet open over. Weinig mensen wisten het van hem, zeker in het begin. Zijn beste vriend en ouders wisten er natuurlijk van, maar hij sprak er niet echt over. Het was, als je goed oplette, wel te merken. Met mij sprak hij er wel vaak over, maar dat moet ook wel in een relatie denk ik. Anders is de relatie niet vol te houden. In zijn omgeving wisten vrij weinig mensen het. Echter denk ik dat sommigen het wel vermoedden.'
'En over de taboesfeer; ik denk dat die zeker heerst. Het is heel belangrijk om die te doorbreken. Je kan vrij weinig doen voor mensen die depressief zijn. Toch zijn er dingen die je wel kan doen, zoals; laten weten dat je er voor ze bent, voorstellen om leuke dingen te gaan doen en regelmatig vragen hoe het met ze gaat. Voornamelijk voorkomen dat ze zichzelf nog verder isoleren. Daarnaast is het belangrijk om erover te blijven praten. Misschien kom je namelijk opeens mensen tegen die jou wel begrijpen. Wat Sander heel moeilijk vond is dat hij onbegrepen werd. Dat is een van de lastigste dingen, want dat onbegrip leidt tot meer isolement. Om deze reden hebben we de Sander Foundation opgezet om lotgenoten met elkaar in contact te brengen.'
'Vond je het lastig dat jij de enige was die het wist?'
'Ja en nee. Dit zijn dingen die niet aan de grote klok gehangen hoeven te worden. Iedereen zou het mogen weten tot op een bepaalde hoogte, maar niet iedereen hoeft alle details te weten. Het was ook niet dat ik het niet aan mensen om mij heen mocht vertellen, maar het is wel lastig omdat er een bepaald stigma op zit. Er wordt vaak al snel een stempel op gedrukt als het woord depressie of zelfmoordpoging valt. Daarnaast wordt er vaak een invulling gegeven aan onze relatie, wat heel logisch is, maar wel moeilijk. Het is belangrijk om te weten dat er ook veel leuke momenten waren en dat Sander naast depressief nog zo veel meer belangrijkere dingen was, zoals; lief, sociaal, zorgzaam en bovenal heel grappig. Ik neem het mensen ook niet kwalijk, maar het is heel anders als je zelf in de relatie zit of iemand dicht in je omgeving hebt.'
'Hoe was de periode na zijn overlijden?'
'Moeilijk. Nog steeds wel. Ik weet niet goed hoe ik het kan omschrijven, maar het is een heel groot gemis, een soort leegte. Je hebt het gevoel dat jij stil staat, maar alles om je heen gaat door. Het dagelijks leven gaat gewoon zijn gang en het is een beetje eng om te realiseren hoe makkelijk alles weer doorgaat. Maar vooral hoe makkelijk jij ook weer gewoon doorgaat met je dingetjes oppakken. Je valt wel in een soort zwart gat. Ik zou absoluut niet zeggen dat ik zelf depressief ben geworden, maar ik heb wel in hele kleine mate ervaren wat hij denk ik veel en veel groter ervaarde. Zelf had ik ook last van een soort existentiële crisis. Je kijkt anders naar dingen en herkent jezelf soms niet meer. Na een tijd wordt dat schelle verdriet wat doffer, maar nog steeds kan ik soms overvallen worden door het gemis.'
'Hoe was jouw omgeving na zijn overlijden?'
'Heel fijn! Ik heb heel veel lieve vrienden om me heen en een heel fijn vangnet, maar ik merkte dat ik mezelf terugtrok. In eerste instantie had ik geen behoefte om het er over te hebben. Ik wilde verdrietig zijn in mijn eentje en kan niet goed huilen bij andere mensen. Het was heel fijn dat de mensen om me heen mij die ruimte hebben gegeven, zonder afstand te nemen. Zij hebben me wel constant in de gaten gehouden en gevraagd hoe het ging. Ik wil dit dan ook meegeven aan iedereen met een naaste die in rouw is of het moeilijk heeft; “ook al is het moeilijk om erover te praten, blijf aangeven dat je er voor die persoon bent en dat je klaar staat om te luisteren. Geef iemand de optie; wil je het er wel over hebben of wil je afleiding”. Verder zijn het de kleine dingetjes die tellen, zoals een kaartje, een appje of een hand op je schouder.'
'Hoe heeft het je studie beïnvloed?'
'Het heeft mijn studie best wel beïnvloed. Zeker in de tijd na Sander’s zelfmoordpogingen. Ik had hem aangetroffen na zijn eerste poging en daarna ben ik een tijdje 24/7 bij hem in huis geweest. Mede daardoor heb ik een deel van mijn jaar niet gehaald. Ik heb daar wel bewust voor gekozen. Je gaat op zo’n moment een afweging maken wat meer waard is; dit tentamen halen of er nu voor iemand zijn. Dat zijn geen moeilijke beslissingen.'
'Hoe voelt het om de draad weer op te pakken?'
'Goed wel. Ik ging mezelf realiseren dat ik alles uit het leven wil halen wat erin zit. Echter heb ik wel een hele tijd getwijfeld of ik wel verder wilde met geneeskunde, maar uiteindelijk blijft dit toch wat ik wil doen. Ik wil mensen helpen. Ik wil graag een stukje betekenis geven aan iemands leven. Dus dit is wel een soort kickstart. Ook deels voor San.'
'Kreeg je hulp vanuit de opleiding? Hoe heb je deze ervaren?'
'Dit heb ik wel als lastig ervaren. Waar voor mij de keuze heel makkelijk was, om op dat moment voor Sander te kiezen, had ik niet het gevoel alsof de opleiding dit hetzelfde zag. Het voelde niet echt alsof ik als persoon werd gezien, maar meer als een nummer waarbij er een bepaald protocol of beleid moet worden gevolgd. Dit vond en vind ik best lastig. Als ik heel eerlijk ben zijn ze in bepaalde opzichten mild voor me geweest en hebben ze met me meegedacht, maar in sommige dingen weer totaal niet. Dat is heel dubbel.'
'Wie binnen de opleiding had je toen voornamelijk contact mee?'
'Met de studieadviseurs heb ik een tijdje contact gehad, maar dit is in mijn optiek niet iets wat daar helemaal bij past. Ik heb wel nog een heel lief kaartje van de studieadviseurs gehad. Verder heb ik alleen de examencommissie 2 keer zelf moeten mailen. Dus ik denk als ik heel eerlijk ben dat er in de begeleiding nog ruimte is voor verbetering. Ik moest zelf mijn zaakjes regelen en overal achteraan. Ik had bepaalde deadlines gemist maar 3 dagen na de begrafenis ben je niet bezig met deadlines. Het is lastig als je daar dan op wordt afgerekend. Ik denk dat een mailtje met een uitnodiging voor gesprek, waar mensen even met je mee kijken wel prettig was geweest. Ik denk dat er op dat gebied nog winst te behalen valt, mocht daar geld en tijd voor zijn.'
'Hoe is de Sander foundation ontstaan?'
'Eind januari na Sanders zelfmoord heeft hij nog een week op de IC gelegen. Wij als naasten zijn daar heel veel geweest. Op zijn sterfbed is toen het idee ontstaan om daar iets mee te doen. We hebben ervaren dat de hulp die geboden werd niet altijd toereikend was. Dat vonden wij lastig omdat Sander in een doelgroep viel waar niet heel veel over bekend was. Er zijn wel veel studies gedaan waaruit blijkt dat depressie en hoogbegaafdheid samengaan. We hadden allemaal zoiets, we moeten hier iets mee. Dus hebben zijn ouders de Sander foundation opgericht en zijn beste vriend en ik helpen hierbij.'
'Wat houdt de Sander foundation in?'
'Het is meer een platform waar heel veel initiatieven samenkomen. De Sander foundation is een manier om lotgenoten te verbinden en handvaten te bieden. Ik denk dat begrip van en praten met iemand die je herkent en erkent erg belangrijk is en dat is dan ook het voornaamste doel. De doelgroep is niet alleen maar hoogbegaafde- maar ook gevoelige jongeren.'
'We hebben al best wat donaties gekregen en met die donaties willen we masterclasses oprichten. Daarnaast werken we aan een peersysteem. Dat we een ouder iemand koppelen aan een jonger iemand als een soort mentor. Waar je naartoe kan als je vragen hebt of als je even vastloopt. Dit zijn wel allemaal nog plannen.'
'Wat is je advies voor mensen die mentaal niet lekker in hun vel zitten?'
'Het belangrijkste advies is: praat erover, ook al is het moeilijk. Voor de mensen er omheen: creëer een sfeer waarin er over gepraat kan worden. En als vrienden: wees lief voor elkaar, help elkaar en zorg dat het bespreekbaar wordt. Mocht je zelf depressieve klachten hebben; blijf er niet alleen mee zitten en zoek hulp!'
'Hoe zie je de toekomst voor je?'
'Ik ben nu nog niet heel veel bezig met de toekomst. Ik leef van dag tot dag en probeer er steeds het maximale uit te halen. Wat dit me wel heeft geleerd is hoe kwetsbaar het leven is. Je weet nooit wanneer het eindigt dus probeer ervan te genieten. Ik ben nu vooral bezig met mijn studie en leuke dingen doen met vrienden en de toekomst komt later wel.'