Waar verhalen over extra-curriculaire activiteiten en excellentie trajecten dagelijks door het Onderwijscentrum galmen, heerst er een grote stilte rondom problemen waar studenten dagelijks mee worstelen. Je studie met gemak doorlopen lijkt de standaard en herkansingen of twijfel over je studiekeuze zijn een verboden woord. Dit kan én moet anders en daarom is de rubriek ‘Studentenstruggles’ in het leven geroepen. Hierin doen professionals en ervaringsdeskundigen maandelijks hun verhaal over zaken waar zij veel ervaring mee hebben of zelf mee hebben geworsteld. Deze maand: Kate, derdejaars Geneeskundestudent, over haar transitie als transgender persoon.
‘Wat is jouw verhaal?’
‘Ik ben Kate, ik ben een derdejaars Geneeskundestudent en ik ben trans. Dit is een hele reis geweest.'
'Ik heb toevallig gisteren gevierd dat ik nu inmiddels al twee jaar in medische transitie ben naar een vrouwelijk lichaam. Dat betekent dat ik ontharingsbehandelingen krijg, hormonen slik en logopedie volg.’
‘Hoe is deze reis gestart?’
‘Tijdens de middelbare school kampte ik met depressie, suïcidale gevoelens en automutilatie. Ik had het gevoel dat er iets niet klopte. Ik dacht dat iedereen dit zou hebben, iedereen voelde zich oncomfortabel in hun puberteit. Ik kon mijn gevoelens niet plaatsen.Tot ik ergens, na een aantal jaar van mijn gevoelens exploreren, mij realiseerde dat ik meer dan alleen het gevoel had dat ik een vrouwelijk lichaam wilde, ik ben ook echt vrouw.Eerst was ik niet blij met deze ontdekking, ik dacht ‘ ja, leuk dat je dit weet maar wat moet je ermee’. Toen ik op dag op internet vond dat je je medisch kan laten ombouwen met hormonen en chirurgie ging er een wereld voor mij open. Ik was zo blij.’
‘Elke dag zag ik mijn lichaam veranderen naar een kant die ik helemaal niet wilde, naar een lichaam dat mij erg oncomfortabel maakte.’
‘Ik ben toen naar mijn huisarts gegaan. De huisarts had geen idee wat hij met mij aan moest. Ik moest hem vertellen wat alle mogelijkheden waren. Uiteindelijk heeft hij mij gelukkig doorgestuurd naar de VU. Daar kreeg ik helaas te horen dat ik op een wachtlijst van maar liefst twee jaar geplaatst zou worden. Dit waren de zwaarste twee jaar uit mijn leven. Er was vanuit de VU geen enkele support tijdens deze wachttijd. Elke dag zag ik mijn lichaam veranderen naar een kant die ik helemaal niet wilde, naar een lichaam dat mij erg oncomfortabel maakte. Tijdens deze twee jaar heb ik zelf hulp gezocht bij een psycholoog. Samen met de psycholoog had ik een heel ‘gender workbook’ gemaakt. Ik wist exact wat ik wilde en wat ik kon verwachten.'
'Tegelijkertijd met de start van mijn studie Geneeskunde mocht ik ook beginnen met mijn medische transitie. Deze start was een enorme teleurstelling. Ik moest namelijk nog een jaar lang diagnostiek ondergaan met psychologen. Het was moeilijk want hoe meer ik hier op de opleiding leerde over empathie en respect voor autonomie, hoe minder ik dat daar zag. Het was een erg paternalistisch proces. Het voelde alsof ik hen moest overtuigen dat wat ik wilde juist was. Ik had weinig te zeggen over wat ik zelf wilde.'
'Uiteindelijk is er tijdens een multidisciplinair overleg, wat voelde als mijn eindexamen, besloten dat ik mocht beginnen met het medische traject. Ik startte met hormoonpillen en sinds een halfjaar krijg ik ook injecties. Ik ben heel blij nu. Ik voel mij elke dag dichter bij een lichaam waar ik blij mee ben. Ik zit momenteel in mijn tweede puberteit.'
‘Uiteindelijk is er tijdens een multidisciplinair overleg, wat voelde als mijn eindexamen, besloten dat ik mocht beginnen met het medische traject.’
'Toen jij er zelf achter kwam dat je liever een vrouwelijk lichaam wilde, hoe heb je dit verteld?'
'Ik ben eerst naar mijn zus gegaan. Ik was toen denk ik 15 jaar oud. Zij was heel lief. Ik heb het toen ook snel aan mijn ouders verteld. Toen zij over de shock heen waren, waren ook zij erg begripvol. Ze dachten wel dat zij iets “fout” hadden gedaan in hun opvoeding of dat er iets ergs met me was gebeurd wat ik niet had verteld waardoor ik deze gevoelens had. Aan het begin voelde ik mij dus niet echt gerespecteerd in mijn identiteit door hun, maar gaandeweg hebben ze veel geleerd. Aan het begin hadden ze wel nog transfobische misvattingen over hoe ze hun “zoon” zouden verliezen. Het koste mij veel tijd om ze te laten inzien dat ze die nooit gehad hebben. Daarna ben ik met de psycholoog gaan praten over hoe ik het verder kon aanpakken.'
'Wanneer heb je besloten je naam te veranderen en je vrouwelijk te gaan kleden?'
'Mijn naam heb ik veranderd ergens tijdens de twee jaar wachttijd. Het was een heel fijn moment. Je oude geboortecertificaat wordt dan verbrand. De verandering van kleren heb ik heel geleidelijk aangepakt. De stap van het gaan dragen van vrouwelijke broeken is een stuk kleiner dan de stap om echt rokjes te gaan dragen.'
'Het is trouwens echt een misvatting dat trans mensen op jonge leeftijd als jongen bijvoorbeeld al met barbies spelen. Ik speelde als kind niet met barbies maar met auto’s. Barbies werden mij simpelweg niet aangeboden, dat is sociaal niet geaccepteerd. Maar ook als ik dit wel of niet had gedaan, of mij wel of niet vrouwelijk kleedde of mijn roepnaam veranderde als kind. Het had me niet meer of minder trans gemaakt. Dat is wat de huidige zorgverleners nog niet lijken te snappen.'
‘Ik voel mij elke dag dichter bij een lichaam waar ik blij mee ben. Ik zit momenteel in mijn tweede puberteit.’
'Jij kwam er laat achter wat de rede van jouw depressie was. Hoe kan er voor worden gezorgd dat jongeren hier eerder achter komen?'
'Ik denk dat onderwijs over LGBTQIA+ heel belangrijk is. Als ik op de middelbare eerder had geleerd wat het betekent om trans te zijn en welke mogelijkheden er zijn voor trans mensen om van hun dysforie af te komen had ik het veel eerder geweten.'
'Zou je operaties willen doen?'
'Ik overweeg wel een operatie te doen. Ik krijg volgende week eindelijk na jaren wachten één van de operaties die ik wilde, namelijk chondrolaryngoplastiek (adamsappel reductie).'
'Ik kan me voorstellen dat dit proces zeker niet altijd eenvoudig is, welk deel ervaar jij als de grootste struggle?'
'Het jaar diagnostiek bij de VU in combinatie met de studie Geneeskunde. Hier op de studie leerde ik hoe andere mensen wel dingen met hun lichaam mochten doen en ik niet. Het voelde heel oneerlijk. Ook het lichamelijk onderzoek bij de studie Geneeskunde vond ik moeilijk. Het is een steek in mijn hart als een docent mij dan perongeluk aanspreekt met ‘hij’. Ik had een vrijstelling voor de Medische Technieken lessen maar uiteindelijk heb ik besloten deze wel te volgen en de ‘challenge’ aan te gaan. Het voelde goed om voor mijn identiteit op te komen en trots te zijn op wie ik ben. Alsof elke MT-les Pride Month was.'
'Hoe zijn de reacties als jij je verhaal verteld?'
'De reacties zijn heel erg positief, iedereen reageert aardig en bijna enthousiast. Ik voel mij hier op de studie veilig tussen de studenten. De opleiding zelf vind ik echter niet zo heel divers. Tijdens het blok gynaecologie merk ik de kleine dingen op. Het is heel veel scheiding tussen de geslachten, voortdurend is alles man of vrouw. De opleiding gaat niet heel inclusief om met gender verschillen.'
‘Zorg ervoor dat jouw trans patiënten niet alleen getolereerd zijn maar dat zij zich ook geaccepteerd voelen in hun genderidentiteit.’
'Hoe is de hulp vanuit de opleiding geweest?'
'Dit is gelukkig heel lief. Ik heb contact gehad met de vertrouwensarts en de studieadviseur. Beide hebben mij heel goed geholpen. Ook docenten die mij nog van vroeger (bijvoorbeeld van Junior Medical School) kennen zijn heel enthousiast en respectvol geweest.'
'Waar loop jij tegenaan op de studie?'
'Heel de studie hier is ingedeeld in binaire hokjes. Ik ben volledig vrouw en daarmee geswitcht qua gender expressie maar ik kan mij voorstellen dat er studenten zijn die niet in een bepaald binair hokje vallen en dat lijkt mij moeilijk voor hen. Ik zou heel graag gender neutrale toiletten zien in het Onderwijscentrum. Daarnaast zou ik ook gewoon graag vaardigheidsonderwijs of consultvoeringonderwijs zien waarin er wordt verteld hoe je respectvol met trans patiënten omgaat. Waarbij je bijvoorbeeld leert hoe je hun pronouns kan vragen en wat de terminologie is et cetera.'
'Heb je vervelende reacties ontvangen?'
'Aan het begin van mijn transitie, toen ik minder duidelijk vrouw leek, riepen mensen wel nare dingen naar mij op straat zoals homo of gay. De algemene toon van het gehele land is dat de meeste mensen mij wel tolereren maar niet per se verwelkomen. Het is niet dat zij blij voor mij zijn dat ik deze ontdekking heb gedaan. Terwijl de studenten hier, zij zijn echt blij voor mij.'
'Hoe zou je willen dat mensen omgaan met jouw transitie?'
'Ik zou willen dat studenten mij direct accepteren als Kate. Ik was laatst op de Junior Med School Reünie en ik hoefde daar alleen maar te vertellen dat het nu Kate was en het was goed. Iedereen liet het meteen los en accepteerde het. Ze hoeven geen vragen te stellen, maar gewoon normaal doen.'
'Wat zouden jouw tips zijn aan studenten die een trans persoon in hun omgeving hebben?'
'Het is heel persoonlijk wat je als trans persoon fijn vindt. Ik vond het heel fijn als studenten naar mijn aanspreekvorm vragen. Het voelt goed als mensen mij met ‘haar’ en ‘zij’ aanspreken. Je wil dat je vrienden jou niet alleen tolereren maar ook omarmen. Een voorbeeld is de Honours reis. Ik was toen ingedeeld bij de meiden kamer en dat voelde heel goed. Het is heel subtiel maar het maakt mijn dag.
'Het is heel subtiel maar het maakt mijn dag.’
'Wat zouden jouw tips zijn aan studenten die hier zelf mee worstelen?'
'Ik zou aanraden dat als je gevoelens hebt zoals je niet helemaal comfortabel in je lichaam voelen of je naam of aanspreekvorm niet fijn vinden, dat je deze uitzoekt met hulp van anderen. Ik heb veel steun gevonden bij online communities met andere queer mensen. Zij hebben dezelfde gedachtes. Je denkt dat niemand denkt wat jij denkt, maar zij denken dat ook. Je voelt je daardoor minder alleen. Daarnaast als je achter een wens komt om een medische transitie te ondergaan, zou ik hier snel achteraan gaan. De wachttijden zijn jaren lang en achteraf gezien heb ik spijt dat ik niet eerder naar de huisarts ben gegaan of zelf met hormonen ben begonnen.'
'Hoe zie jij de toekomst voor je?'
'Ik wil de komende tijd nog niet beginnen aan mijn coschappen. Ik zit nu pas in de juiste puberteit. Ik wil nog veel genot halen uit mijn jongere jaren. In de toekomst wil ik de transzorg gaan verbeteren. Ik wil dat huisartsen meer weten over de zorg voor dysforische transgender personen. Zij kunnen bijvoorbeeld veel van de zorg gaan doen. Ook wil ik de diagnostiek voor de behandeling veranderen. Ik wil dat de autoritaire rol verandert in een begeleidende rol.'
'Ik ben voor nu heel blij waar ik ben. Er zijn nog kleine stappen te gaan maar ik ben al heel blij.'
'Wat wil je de studenten nog meegeven?'
'Als jij later arts bent zorg ervoor dat jouw trans patiënten niet alleen getolereerd zijn maar dat zij zich ook welkom voelen.'