Vera Duivenvoorden opent binnenkort de tentoonstelling Zie je mij? om mantelzorgers meer in de schijnwerpers te zetten. In deze reportage staat onder andere Amrish in de schijnwerpers, samen met zijn oma, voor wie hij mantelzorger is.
"Kan je jezelf even voorstellen?"
"Mijn naam is Amrish, ik ben 24 jaar en doe nu na mijn bachelor geneeskunde de bachelor religiewetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam voordat ik aan mijn coschappen ga beginnen.
Deze studentenstruggle vertel ik over hoe het is om mantelzorger te zijn voor mijn oma. Vera Duivenvoorden opent binnenkort een tentoonstelling om mantelzorgers wat meer in de schijnwerpers te zetten. Sinds begin 2020, het begin van de corona-pandemie, gaat het bergafwaarts met mijn oma. Ze heeft Parkinson en vasculaire dementie gekregen waardoor ze nu 24 uur per dag zorg nodig heeft. Dat doe ik samen met mijn moeder en twee ooms, die eigenlijk ook bij haar inwonen. Ik probeer altijd twee dagen in de week bij mijn oma langs te gaan en een beetje leuke dingen te doen, de ‘quality time’. Daarnaast help ik ook nog wat in het huishouden. Mantelzorger zijn is voor mij echt niet iets wat ik moet doen, ik doe het heel graag, maar je merkt wel dat het op een gegeven moment impact gaat hebben op je leven, zeker als student."
"Je zei net al even dat het best impact heeft. Hoe is het voor jou om je oma zo te zien?"
"Best heftig wel. In mijn herinnering is mijn oma een hele zelfstandige, stoere vrouw. Om haar dan nu in haar huidige toestand te zien is best heftig. Ze kan nu met haar rollator nog net zelfstandig lopen, maar zelfs dan lopen we achter haar aan omdat ze zo wankelt."
"In mijn herinnering is mijn oma een hele zelfstandige, stoere vrouw."
"Ik kan me voorstellen dat het zijn van mantelzorger ook best lastig kan zijn terwijl je ook nog studeert?"
"Ja er was een periode waarin mijn oma vaak naar de dokter moest. In die periode was ik daar best druk mee en kwam het dus best wel eens voor dat ik een VO of een andere les miste. De docenten waren meestal wel coulant dus het was meestal wel op te lossen en ik kon het dus ook wel redelijk combineren. De meeste vakken heb ik al gehaald voor corona, waardoor ik na corona nog maar een paar vakken moest doen. Dat gezegd hebbende blijft het wel vrij druk en blijf je ermee bezig.
Ik denk dat dat stukje voor veel mensen toch ook wel een soort valkuil is, dat is ook meteen een mooi bruggetje naar het project van Vera, waarin zij hoopt wat meer bewustzijn te creëren rondom het zijn van mantelzorger."
"Krijg je ook steun vanuit de opleiding?"
"Nee, dat viel best tegen. Ik wil niet slecht praten over de opleiding, zeker omdat ze op heel veel fronten proberen om studenten te helpen maar ik heb mij niet echt gesteund gevoeld. Destijds had ik niet altijd het idee dat er werd geluisterd en meegedacht, dat vond ik best lastig."
"Denk je dat jouw ervaring als mantelzorger je later als arts kan helpen?"
"Zeker! Een stukje geduld en tijd nemen voor iemand om iets goed over te brengen zijn dingen waarvan ik denk dat ze echt kunnen helpen. Als ik met mijn oma praat dan begrijpt ze wel wat ik zeg, maar is ze heel traag van begrip af en toe en doetlanger over antwoord geven."
"Denk je dan ook dat het goed zou zijn om aandacht te besten aan mantelzorg in het curriculum?"
"Ja, zeker wel. Ik merk al dat er steeds meer aandacht voor komt maar ik mis nog een stukje zorgen voor jezelf en voor je naasten. We leren nu vooral over het zorgen voor zieke mensen in het ziekenhuis of de huisartspraktijk..
"Merk je dat het zijn van mantelzorger jou als mens ook heeft veranderd?"
Ik denk van wel, maar aan de andere kant ook van niet. Ik was van mijzelf al erg zorgzaam en liefkozend, zeker naar mijn oma. Tegelijkertijd merk ik wel dat, omdat ik er zo actief mee bezig ben, dat dat wel een verschil maakt. Ik werk nu sinds een jaar op de huisartsenpost en ik merk dat ik met patiënten praat alsof ik met mijn oma praat en dat waarderen de patiënten erg, ze voelen zich echt begrepen."
"Ik merk dat ik met patiënten praat alsof ik met mijn oma praat en dat waarderen de patiënten erg, ze voelen zich echt begrepen."
"Hoe combineer je het studeren met het zijn van mantelzorger?"
"Ik kan niet bij mijn oma studeren omdat zij echt volledig afhankelijk van ons is. Je wilt ook al je aandacht op haar vestigen omdat je haar zo achteruit ziet gaan dat je onderbewust toch iedere keer weer het idee hebt dat dit mogelijk de laatste keer is dat je haar ziet. Studeren kan dus zeker niet bij haar. Ik probeer zo veel mogelijk in het OWC te studeren. Het helpt mij altijd om in een omgeving te zijn waar andere mensen aan het studeren zijn omdat ik mijzelf dan ook beter kan focussen."
"Je hebt meegedaan aan de fotoreportage van Vera. Vond je het niet lastig om jezelf zo in de spotlight te zetten?"
"Dat is best een bizar verhaal. Ik heb sinds ongeveer 2018 een vriendengroep met mensen uit heel Nederland waarmee ik veel heb gedeeld over ziekte en leed bij mezelf en mij ouders. Het bleek dat ik het met hun bijna nooit heb gehad over mijn oma, terwijl zij zo een integraal deel van mijn leven is. Ik denk dat het zijn van een mantelzorger soms best een anoniem bestaan is en dat wij dat zelf ook wel in de hand werken doordat je er niet snel over praat. Het toch best privé en vaak zo vanzelfsprekend om voor die persoon te zorgen, dat je het niet noemt. Daarom vond ik het project van Vera juist erg goed. Ook toen ik het er met mijn oma over had was zij ook enthousiast. Ik denk dat het belangrijk dat er over gesproken kan worden, net zoals nu steeds meer het geval is met mentale gezondheid."
"Hoe heeft het zijn van mantelzorger jouw sociale leven beïnvloed?"
"Gelukkig gaat er voor mij niet heel veel tijd in het mantelzorgen zitten. Het gaat vaak om een paar avonden per week waardoor ik nog wel tijd overhoud om mijn vrienden te zien. Ik maak het ook wel een prioriteit om mijn vrienden te zien, met name omdat ik alles met ze kan bespreken. Het praten met mijn vrienden werkt therapeutisch, het helpt mij refelcteren en ik krijg van hun advies vanuit andere perspectieven."
"Ik maak het ook wel een prioriteit om mijn vrienden te zien, met name omdat ik alles met ze kan bespreken."
"Wat zou je aan mensen willen meegeven die misschien zelf mantelzorger zijn of iemand kennen die mantelzorger is?"
"Ik denk dat het allerbelangrijkste is om erover te praten omdat je dan pas kan verwachten dat er begrip is voor jouw situatie. Pas als mensen weten hoe het voor jou is kunnen ze rekening houden met jouw situatie."