Waar verhalen over extra-curriculaire activiteiten en excellentie trajecten dagelijks door het Onderwijscentrum galmen, heerst er een grote stilte rondom problemen waar studenten dagelijks mee worstelen. Je studie met gemak doorlopen lijkt de standaard en herkansingen of twijfel over je studiekeuze zijn een verboden woord. Dit kan én moet anders en daarom is de rubriek ‘Studentenstruggles’ in het leven geroepen. Hierin doen professionals en ervaringsdeskundigen maandelijks hun verhaal over zaken waar zij veel ervaring mee hebben of zelf mee hebben geworsteld. Deze maand: Joep, masterstudent Geneeskunde, hij vertelt over zijn worsteling met zijn gevoelens.
‘Wat is jouw verhaal?’
‘Nu ik terugkijk op de afgelopen jaren, heb ik lange tijd geworsteld met mijn gevoelens. Uiteindelijk ben ik april vorig jaar uit de kast gekomen en heb ik ingezien dat dat de reden is geweest dat ik lange tijd niet lekker in mijn vel heb gezeten.’
‘Het is 100% mijn 'zoektocht' geweest.’
‘Hoe heb jij de tijd voordat je uit de kast kwam ervaren?’
‘Leeftijdsgenoten beginnen met daten en op feestjes gebeuren allerlei dingen om je heen. Ik merkte dat dat bij mij niet gebeurde en moeizamer verliep. Het ging bij mij anders dan bij de anderen. Ik merkte zelf dat ik het afhield en liever uit de weg ging. Daarnaast begon ik me af te vragen waarom het anderen wel 'lukte' en mij niet. Zagen meisjes mijn niet staan of deed ik iets verkeerd? Je gaat enorm aan jezelf twijfelen.’
‘Heb jij hulp gezocht in de tijd dat je het moeilijk had?’
‘Ik heb op verschillende plekken hulp gezocht. Ik heb gepraat met mijn huisarts en de POH GGZ. Ook ben ik naar de studieadviseur en universiteitspsycholoog geweest. Het praten over niet lekker in mijn vel zitten luchtte voor mij altijd op, maar uiteindelijk konden zij mij niet echt verder helpen.’
‘Hoe ben je er uiteindelijk achter gekomen wat er aan de hand was?’
‘Het is zeker niet zo dat ik op een dag wakker werd en dacht: dit is het. Mensen vroegen me, voordat ik uit de kast kwam, vaak of ik op jongens of meisjes viel. Diep van binnen wist ik eigenlijk wel dat ik me meer aangetrokken voelde tot jongens, maar aan het begin denk je: dit is een fase, ik ben gewoon nog niet verliefd geworden op een meisje, dat komt nog. Ik durfde er zelf nog niet aan toe te geven en wilde graag het 'ongelijk' van de rest aantonen door te laten zien dat ik wel een relatie kon krijgen met een meisje.
Ik heb ook wel een aantal keer met meisjes gedated en dat was heel leuk. Ik merkte echter wel dat het nooit echt serieus werd of uitliep op een relatie. Ik piekerde dan ook erg veel. Uiteindelijk heb ik mijzelf voorgenomen om een week lang te leven met het idee: ‘ik val op jongens en dat is helemaal oké’. Gedurende die week voelde het alsof er een enorme last van mijn schouders viel. Ik voelde me goed en vanaf dat moment dacht ik; dit is goed.’
‘Hoe heb je het aan andere mensen verteld?’
‘Ik heb het eerst aan een deel van mijn vrienden verteld en daarna aan mijn familie. Bij mijn vrienden had ik een soort 'coming out tournee'; telkens als ik met iemand afsprak was dit een soort nummertje dat even aan bod moest komen. Ze reageerden allemaal heel fijn en positief. Zij waren alleen maar blij voor mij dat ik eindelijk had gevonden waar ik mee worstelde.
‘Bij mijn vrienden had ik een soort 'coming out tournee'; telkens als ik met iemand afsprak was dit een soort nummertje dat even aan bod moest komen.’
‘Heb je lang getwijfeld om het aan andere mensen te vertellen?’
‘Na die ene week niet. Ik vond het echt wel spannend om uit de kast komen. Niet zozeer omdat ik bang was voor de reacties van mensen, maar meer dat mensen zich af zouden vragen waarom ik dit nu pas wist. Maarja, boeien, het is 100% mijn 'zoektocht' geweest en het maakt mij eigenlijk ook niet uit wat andere mensen daarvan vinden.’
‘Hoe heb je de tijd nadat je uit de kast kwam ervaren?’
‘Goed. Ik heb alleen maar positieve reacties ontvangen. Ik was niet bang voor mensen hun reactie. Ik denk dat je onbewust toch mensen om je heen verzamelt die geen problemen hebben met homoseksualiteit en dus ook oké met jou zijn zoals je bent.’
‘Heb je ooit spijt gehad dat je het niet eerder aan anderen hebt verteld?’
‘Ik heb vaak gedacht: had ik niet al uit de kast moeten komen toen ik 17 was ofzo? Blijkbaar was ik er toen nog niet klaar voor. Het had me natuurlijk veel gepieker gescheeld, maar ik was er op het moment dat ik het heb verteld pas echt zeker van. Daarnaast is het zo gelopen zoals het is gelopen en ik denk dat het gewoon zo heeft moeten zijn.’
‘Durf jij op deze opleiding, afgezien van dit interview, jouw verhaal te delen?’
‘Ja, eigenlijk wel. Voor mij is het Erasmus MC en de studie Geneeskunde een inclusieve plek. De mensen waarvan ik wil dat zij het weten, weten het inmiddels en verder is het geen geheim. Het punt van geheim houden ben ik juist voorbij. Ik heb bij het doen van dit interview wel even gedacht over het feit dat dit interview nu waarschijnlijk een van de eerste hits op Google is als je mijn naam opzoekt en of dat gevolgen zou kunnen hebben voor bijvoorbeeld solliciteren of nieuwe contacten. Ik denk dat dat eigenlijk precies laat zien wat het hele probleem is omtrent acceptatie van homoseksualiteit in Nederland. Echter ben ik ook van mening dat het vooral het probleem is van de mensen die moeilijk doen over het feit dat ik op mannen val. De samenleving is ook wel weer zo geëvolueerd dat ik er vertrouwen in heb dat men zulke mensen aanspreekt op hun gedrag.’
‘Het is heel normaal dat je ermee zit en worstelt. Je moet zelf kijken hoe je ermee omgaat en er is geen goed of fout.’
‘Waarom deel jij je verhaal?’
‘Ik denk dat ik mij minder alleen had gevoeld als ik zo'n stuk een aantal jaar geleden had gelezen. Je weet bij het lezen van dit stuk dat je niet de enige bent die hiermee worstelt. Het is heel normaal dat je ermee zit en worstelt. Je moet zelf kijken hoe je ermee omgaat en er is geen goed of fout.’
‘Heb jij nog tips voor mensen in eenzelfde situatie als jij?’
‘Je zou, net als ik, een week de mindset kunnen gebruiken die ik eerder in dit gesprek heb beschreven. Dit heeft mij heel goed geholpen, maar ieders zoektocht en uiteindelijke coming out is natuurlijk anders. Als er iets persoonlijk is, is dit het wel.
Voor studenten die een vriend of vriendin hebben die hiermee worstelt; steun diegene in de keuzes die hij of zij maakt. Ook al denk jij te weten dat die persoon misschien op meisjes of jongens valt, laat het de persoon zelf uitzoeken. Ik heb een goede vriend die mij bij elke date met een meisje heeft gesteund. Laatst vertelde hij me dat hij altijd al dacht te weten dat ik niet op meisjes viel. Het is fijn dat hij altijd in mijn gedachten is meegegaan en me zodoende heeft gesteund.
Juist toen mensen mij aanpraatten dat ik op jongens zou vallen, wilde ik het tegendeel bewijzen. Het was heel belangrijk voor mij dat tijdens mijn proces, vrienden en familie om mij heen nog geloofden in hoe ik het aanpakte. Je weet zelf dondersgoed wat je wel en niet voelt. Laat dit bij iemand zelf. Dit bij iemand aanstippen en eruit proberen te trekken levert niemand iets op. De persoon in kwestie gaat zich er niet beter door voelen en hij zal zich zeker niet sneller geneigd voelen om naar buiten te treden met zijn gevoelens. Je moet een student zijn of haar eigen weg laten bewandelen en zelf laten bepalen wanneer hij of zij klaar is om zijn of haar verhaal te delen.’
‘Waarom accepteerde je zelf lange tijd niet dat je op jongens viel?’
'Je weet dat het leven toch een beetje moeilijker wordt. Hoe inclusief en gelijk we ook allemaal proberen te zijn, de realiteit is helaas nog steeds iets minder rooskleurig dan het algemeen gedachtegoed vaak doet denken. In sommige landen is homo zijn strafbaar. Ineens zou ik dan moeten nadenken over waar ik op vakantie kan gaan en waar ik beter weg kan blijven. Kinderen krijgen is natuurlijk ook een stukje ingewikkelder, maar dat zijn zorgen voor later.’
‘Geaardheid wordt soms als een van je voornaamste eigenschappen gezien. Alsof het iets is wat voor een groot deel bepaalt hoe jij bent en hoe je in het leven staat. Ik zie geaardheid maar als een voorkeur voor iets, net als of je liever Nutella of pindakaas op je brood eet. Daarbij ben ik zelfs van mening dat iemand meer last zou moeten hebben van de eventuele geur van mijn lunch die diegene niet aanstaat dan het feit of ik 's avonds naast een man of vrouw in bed kruip. Ik vind dat mensen je te veel identificeren met je geaardheid. Ik houd er niet van om in een uitzonderingspositie te zitten. Ik ben Joep, student Geneeskunde en ik val inderdaad op mannen. Voor mij is er sinds april 2021 niks veranderd, behalve dat ik een stuk beter in m'n vel zit. Take it or leave it.'
‘Eigenlijk is geaardheid maar een voorkeur voor iets, net als of je liever Nutella of pindakaas op je brood eet.’